Leczenie chorób grzybiczych należy prowadzić pod nadzorem dermatologa. Nieprawidłowo dobrane leki przeciwgrzybicze mogą jedynie doprowadzić do chwilowej poprawy bez wyleczenia samej choroby.
Leczenie chorób grzybiczych musi odbywać się pod nadzorem dermatologa. W przypadku samoleczenia źle dobrane leki przeciwgrzybicze mogą doprowadzić jedynie do chwilowej poprawy, nie wylecząc samej choroby.
Przy wyborze metody leczenia należy wziąć pod uwagę powierzchnię i kształt zmiany, stopień rozpowszechnienia grzyba, obecność chorób współistniejących oraz wiek pacjenta.
Leki przeciwgrzybicze dzielą się na dwa typy: do użytku zewnętrznego i wewnętrznego. Same środki zewnętrzne są skuteczne tylko we wczesnych stadiach choroby, wówczas leczenie musi być kompleksowe: na grzyb należy wpływać zarówno od zewnątrz, jak i od wewnątrz.
Przygotowania wewnętrzne
Aby skutecznie i bezpiecznie leczyć choroby grzybicze za pomocą wewnętrznych leków przeciwgrzybiczych, zaleca się przestrzeganie pewnych zasad:
- Rozpoznanie musi potwierdzić lekarz.
- Podczas leczenia wewnętrznymi lekami przeciwgrzybiczymi wskazane jest ograniczenie przyjmowania innych leków, z wyjątkiem leków niezbędnych.
- Leki należy stosować pod nadzorem lekarza przez długi czas, aż do całkowitego zniknięcia grzyba.
- Badania kontrolne należy wykonywać początkowo raz na 2 tygodnie, następnie raz w miesiącu. Kontrolne skrobanie – 6 miesięcy od zakończenia kuracji. W przypadku wykrycia grzyba konieczny jest drugi cykl leczenia.
Obecnie dermatolodzy za najskuteczniejszą i najbezpieczniejszą metodę leczenia uważają terapię pulsacyjną – przyjmowanie leków w długich odstępach czasu. W niektórych przypadkach przepisywany jest 1-tygodniowy cykl leczenia, po którym następuje 3-tygodniowa przerwa, a następnie nowy siedmiodniowy cykl leczenia. Podczas podawania lek kumuluje się w organizmie i przez kolejne tygodnie kontynuuje aktywną walkę z infekcją.
Pełny cykl terapii trwa zwykle trzy miesiące. Jednak po jego zakończeniu lek działa jeszcze przez rok, chroniąc przed ponownym pojawieniem się grzyba. Technika ta z jednej strony pozwala organizmowi „odpocząć” od przyjmowania leków, z drugiej jednak nie wyklucza możliwości zażywania innych leków, w tym antybiotyków. Ponadto ryzyko nawrotu choroby jest znacznie zmniejszone.
Preparaty zewnętrzne
W przypadku zmian na paznokciach stosuje się nie tylko leki wewnętrzne, ale także leki miejscowe – lakiery do paznokci oraz plastry i maści złuszczające (keratolityczne).
Loceryl i 5% batrafen stosuje się jako lakiery przeciwgrzybicze, które mogą wnikać w głębokie warstwy paznokcia i łożyska paznokcia. Lakiery nakładamy na obcięty paznokieć (zaatakowane powierzchnie paznokcia można usunąć za pomocą dołączonego do lakieru pilnika), oczyszczony i odtłuszczony (np. alkoholem) paznokieć.
Ponadto do usunięcia dotkniętego obszaru paznokcia można zastosować maści i plastry keratolityczne. Produkty te zmiękczają paznokieć, dzięki czemu łatwo i bezboleśnie usuwa się go z powierzchni łożyska paznokcia. Obecnie stosowane plastry zawierają mocznik lub kwas salicylowy jako składnik keratolityczny. Czasami do plastra dodaje się środek antyseptyczny (chinozol, jod) lub miejscowy środek przeciwgrzybiczy, taki jak ketokonazol.
Na powierzchnię paznokcia nakłada się plaster keratolityczny, przykleja plaster i bandaż. Po 2-3 dniach dotknięte obszary są oczyszczane i ponownie naklejany plaster. Zabiegi wykonuje się codziennie, aż do całkowitego usunięcia dotkniętych paznokci. Średni czas trwania leczenia wynosi 6 miesięcy w przypadku paznokci u rąk i 9-12 miesięcy w przypadku paznokci u nóg.
Dodatkowo produkowany jest specjalny zestaw do pielęgnacji paznokci, w skład którego wchodzi maść o działaniu przeciwgrzybiczym i keratolitycznym, skrobaczka do paznokci oraz plaster.
W przypadku grzybiczych infekcji skóry stosuje się miejscowe kremy, na przykład loceryl. Krem nakłada się codziennie na dotknięte obszary. Średni czas trwania leczenia wynosi 2-3 tygodnie; przy leczeniu stóp – do 6 tygodni.
Obróbka zanieczyszczonych przedmiotów (dezynfekcja)
W trakcie i po leczeniu infekcji grzybiczej bardzo ważne jest, aby zdezynfekować wszystko, z czym grzyb miał kontakt. Dezynfekcji należy poddać podłogi, ściany, wyposażenie wanien, pryszniców, łazienek, a także rzeczy osobiste pacjenta: bieliznę, obuwie, przybory do pielęgnacji skóry i paznokci.
Ściany i dno wanny należy potraktować mieszaniną równych części proszku do prania i wybielacza lub chloraminy, rozcieńczoną do kremowej konsystencji (proszek należy zmyć po 30 minutach). Można także użyć 5% roztworu chloraminy lub wybielacza albo 3% roztworu Lysolu.
Zaleca się traktowanie obuwia roztworami formaldehydu (25%) lub kwasu octowego (40%). Należy dokładnie przetrzeć wkładki i boczne powierzchnie butów zwilżonym wacikiem. Następnie umieść tampon w czubku buta, a sam but włóż do hermetycznie zamkniętej plastikowej torebki na 24 godziny. Po użyciu kwasu octowego lub 25% roztworu formaldehydu buty są wentylowane lub przecierane amoniakiem w celu usunięcia nieprzyjemnego zapachu.
Bielizna, pończochy, skarpetki, rajstopy można dezynfekować gotując przez 15-20 minut w 2% roztworze sody mydlanej. Następnie należy je wyprasować gorącym żelazkiem.
Nożyczki do paznokci dezynfekuje się poprzez zanurzenie ich w alkoholu, a następnie przypalenie nad płomieniem palnika.
Zapobieganie
Aby zapobiec zakażeniu grzybicą stóp, zaleca się przestrzeganie następujących zasad:
- Używaj wyłącznie własnych butów.
- Nie należy nosić obcisłych butów, które zatrzymują wilgoć i narażają skórę i paznokcie na tarcie i mikrourazy.
- Dbaj o swoje buty; buty po założeniu powinny być dobrze wysuszone.
- Osobom często korzystającym z saun, basenów, łaźni, obiektów sportowych i siłowni zaleca się stosowanie lokalnych środków przeciwgrzybiczych (maści, kremy, lakiery).
- W łazience unikaj porowatych dywaników – są trudne do prania, dlatego stanowią doskonałą ostoję dla różnorodnych mikroorganizmów, w tym także grzybów.